Ibn Abasi, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, thoshte: “Për çdo obligim që Allahu ua obligoi robërve të Vet, caktoi kufij që njihen, pastaj i arsyetoi disa robër të Tij që janë për t’u arsyetuar, përveç në rastin e dhikrit, ku për të Allahu nuk caktoi kufij që duhet ndalur në ta dhe nuk e arsyetoi askënd për braktisjen e tij, përveç atij që nuk e ka nën kontroll mendjen e tij. Allahu thotë: “…përmendeni Allahun duke qëndruar në këmbë, ulur dhe të shtrirë…” (En-Nisa: 103), natën dhe ditën, në tokë dhe në det, udhëtar dhe i pranishëm, në pasuri dhe në varfëri, i sëmurë dhe i shëndoshë, në vetmi e në publik dhe në çdo gjendje.”[1]
Dhikri është ibadet i kërkuar, pa ndonjë numër të kufizuar: “O besimtarë, përmendeni shpesh Allahun.” (El-Ahzab: 41)
Dhe pa ndonjë kohë të përkufizuar: “Prandaj duroje (o Muhamed) atë që thonë ata dhe lavdëroje me falënderim Zotin tënd para lindjes së Diellit dhe para perëndimit të tij! Lavdëroje Atë edhe në orët e natës, edhe në skajet e ditës, që të mund të kënaqesh.” (Ta Ha: 130)
Dhe pa ndonjë gjendje që veçohet me të: “Për ata që e përmendin Allahun duke qëndruar në këmbë, ndenjur ose shtrirë…” (Ali Imran: 191)
Allahu i përmendi për të mirë ata (burra) dhe ato (gra) që e përmendin Allahun shumë, saqë kur e përfundoi në një ajet përshkrimin e myslimanëve dhe myslimaneve, besimtarëve dhe besimtareve, thotë: “Me të vërtetë që për myslimanët dhe myslimanet, besimtarët dhe besimtaret, të bindurit ndaj Allahut dhe të bindurat ndaj Allahut, të drejtët (të sinqertët) dhe të drejtat (të sinqertat), duruesit dhe durueset, të përulurit dhe të përulurat, mirëbërësit dhe mirëbërëset, agjëruesit dhe agjërueset, ruajtësit e nderit dhe ruajtëset e nderit, përkujtuesit e Allahut vazhdimisht dhe përkujtueset, pra, për të gjithë këta Allahu ka përgatitur falje dhe shpërblim të madh.” (El-Ahzab: 35)
Ibën Abasi, Allahu qoftë kënaqur prej tij, në komentin e fjalës së Allahut: “…përkujtuesit e Allahut vazhdimisht dhe përkujtueset…” thotë: “Qëllimi është për ata (burra) apo ato (gra) që e përmendin Allahun pas namazeve farze, në mëngjes dhe në mbrëmje, kur ngrihen nga gjumi dhe çdoherë kur dalin nga shtëpitë e veta.”[2]
[1] Tefsir Ibn Kethir (6/386).
[2] El-Edhkar, Imam Neveviu (fq. 10).
Dr. Muhamed Salih el-Munexhid
Pjesë nga libri i përkthyer në shqip: “Domethëniet dhe kuptimet e dhikrit”
Nga arabishtja: Irfan JAHIU
