Për ta kuptuar më mirë shëmtirën e laramanisë në fe dhe neverinë e luhatjes në rrugën drejt Allahut, mjafton që të tillët përshkruhen me cilësinë më specifike të hipokritëve, të cilët Allahu i përshkroi në Kuran me të dhe i qortoi për të.
Allahu thotë: “Në të vërtetë, hipokritët përpiqen ta mashtrojnë Allahun, por është Ai që i mashtron ata. Kur ata ngrihen për namaz, ngrihen me përtesë, vetëm sa për t’u dukur para botës dhe Allahun e përmendin fare pak. Luhaten në mëdyshje, – nuk janë as me këta, as me ata. Këdo që Allahu shpie në humbje, ti (o Muhamed!) nuk do të mundesh t’ia gjesh rrugën.” (En-Nisa: 142-143)
Dijetari es-Sa’dij, Allahu e mëshiroftë, në komentin fjalëve të ajetit “Luhaten në mëdyshje, – nuk janë as me këta, as me ata”, thotë:
“Ata luhaten në mes palës së besimtarëve dhe palës së jobesimtarëve; nuk janë me besimtarët në vepra të jashtme dhe në zemër, as nuk janë me jobesimtarët në vepra të jashtme dhe në zemër. Jobesimtarëve ua dhanë brendësinë (zemrën), ndërsa besimtarëve pamjen e jashtme (veprat), që do të thotë se e paraqitnin Islamin, kurse e fshihnin kufrin. Ky është devijimi më i madh. Për këtë shkak Allahu thotë: “Këdo që Allahu shpie në humbje, ti (o Muhamed!) nuk do të mundesh t’ia gjesh rrugën.”; që nënkupton se s’mund të gjesh ndonjë rrugë për udhëzimin e tij, e as ndonjë mënyrë për ta larguar devijimin e tij, sepse dera e mëshirës për të është mbyllur dhe në vend të saj i vijnë fatkeqësitë.
Përshkrimi i tyre me cilësi të poshtra nënkupton që besimtarët janë me cilësi të tjera, të kundërta me to; kanë sinqeritet dhe çiltërsi në vepra dhe brendësi, janë të qartë në besim, janë aktivë në faljen e namazit, në adhurimet e tyre dhe e përmendin Allahun shumë. Të tillët janë që Allahu i udhëzoi dhe u dha mbarësi për në rrugën e drejtë.
I mençuri le t’ia ekspozojë vetes të dyja çështjet, e pastaj le të zgjedhë atë që është më e mira për të. Allahu është Ai që ndihmon!”[1]
Ibën Omeri, Allahu qoftë i kënaqur prej tyre, përcjell për Pejgamberin, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, të ketë thënë: “Shembulli i hipokritit është si delja bredharake në mes dy tufave të deleve. Ajo herë shkon me njërën e herë me tufën tjetër.”[2]
Bredharake prej deleve është ajo që luhatet, ka mëdyshje, nuk e di se cilës tufë t’i bashkëngjitet apo t’i shkojë prapa. Herë shkon me njërën e herë me tjetrën.
Ky përshkrim është më i përshtatshmi për realitetin e të luhatshmëve në fe; ata herë mundohen t’u shkojnë për qejfi besimtarëve e herë mundohen t’u shkojnë për qejfi jobesimtarëve duke bërë lëshim pas lëshimi në fe.
Sikur ta kuptonin thellësisht fjalën e Allahut: “As hebrenjtë, as të krishterët nuk do të jenë të kënaqur me ty, derisa ta pranosh besimin e tyre…” (El-Bekare: 120), ata me të gjitha mënyrat e mundshme do ta ndalnin servilizmin për t’i kënaqur jobesimtarët.
Për shkak se të luhatshmit u ngjasojnë hipokritëve, selefi (të parët tanë të drejtë) e ndërlidhnin luhatjen në fe dhe laramaninë në rrugën e Allahut, me dobësimin e imanit dhe dyshimet në zemër. Paralajmërimi i ashpër i tyre e dëshmon rrezikun e kësaj dukurie.
Ebu Mesud el-Ensarij, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, thoshte: “Kini frikë Allahun! Kërkoj mbrojtjen e Allahut nga gdhirja në mëngjesin që të çon në Xhehenem.[3] Ruhuni nga laramania në fe, atë (të mirë) që sot e veproni dhe në të thirrni, nesër mos e braktisni, dhe atë (të keqe) që sot nuk e veproni dhe të tjerëve ua ndaloni, nesër në të mos thirrni.”[4]
Ibrahim en-Nahaij, Allahu e mëshiroftë, thoshte: “Laramaninë në fe, të parët tanë të drejtë, e llogaritnin që zemra po dyshon në Allahun.”[5]
Imam Maliku, Allahu e mëshiroftë, thoshte: “Luhatja në fe është sëmundje e rëndë që me shumë vështirësi shërohet.”[6]
Muhamed el Munexhidi
Nga arabishtja: Irfan JAHIU
Pjesë nga libri “Të luhatshmit” (Libri është në gjuhën shqipe)
[1] Tejsir el-Kerim er-Rrahman (fq. 211).
[2] Muslimi (2784).
[3] Sepse ky mëngjes është dita e parë e ahiretit dhe dita e fundit e dynjasë. Nëse vdes në mëngjes, ose do të gdhihet në gropë nga gropat e zjarrit, ose në kopsht prej kopshteve të Xhenetit. (sh.p.)
[4] Ez-Zuhd, Imam Ahmedi (1/182).
[5] El-Ibane, Ibn Bata (2/85).
[6] El-Ibane, Ibn Bata (2/86).
