Pyetje:
Kërkoj nga ju hoxhë i nderuar t’ua qartësoni muslimanëve çështjen e leximit të Kur’anit për të vdekurit, lejohet apo jo?
Si dhe hadithet që kanë ardhur në lidhje me këtë çêshtje, cila është dispozita e tyre!?
Përgjigje:
Leximi i Kur’anit për të vdekurit nuk ka bazë të islam, bazë e cila ia vlen të bazohemi dhe të argumentohemi me të.
Ajo, të cilën e legjitimon sheriati islam është leximi i Kur’anit nga muslimani i cili është gjallë (është duke jetuar, ende nuk ka vdekur), në mënyrë që të meditojë rreth ajeteve të Kur’anit, t’i studjojë ato e kështu me rradh.
Ndërsa, leximi i Kur’anit pêr të vdekurit, qoftë tek varri i tij gjatë varrosjes, ose pas një kohe pas vdekjes së tij, pêr gjëra të tilla ne nuk jemi ne dijeni se kanë bazë në fenë e Allahut.
Dijetarët, rrethë kësaj mesele kanë shkruar libra të ndryshme, një pakicë nga ta e kanë lejuar leximin e Kur’anit për të vdekurit, me qëllim që ky lexim t’u llogaritet atyre sikur sadaka, andaj edhe kanë lejuar leximin e Kur’anit dhe të bërit hatme për të vdekurit, pra e kanë lejuar nga ky aspekt apo qëllim.
Kurse, shumë prej dijatërve që kanë ndaluar një gjë të tillë, kanë thënë:
“Çështja e ibadeteve qëndron kështu:
Ibadetet janë gjëra që nuk guxojnë të veprohen, përpos nëse vjen një argument i cili legjitimon ndonjë adhurim, andaj nuk lejohet legjitimiteti i ndonjë adhurimi pa ardhur argumenti i saktë dhe i qartë për të (sepse ibadetet janë teukifije e jo ixhtihadije).”
Muhamedi, alejhi selam, ka thënë:
من عمل عملا ليس عليه أمرنا فهو رد.
“Kush vepron një vepër e cila nuk është prej neve, ajo vepêr është e refuzuar.”
(Muslimi(1718) nga hadithi i Aishes RadijAllahu anha).
Nuk ka argument të qartë i cili legjitimon leximin e Kur’anit për të vdekurit.
Obligohemi të qëndrojmë në bazë dhe të bëjmë ato adhurime që na ka lajmruar Allahu dhe i dërguari i Tij, andaj mos të lexojmë Kur’an për të vdekurit.
Argumentet që na lajmrojnë se gjërat që i shkojnë të vdekurve janë:
1. Lëmosha.
2. Lutja, duaja.
3. Kryerja e haxhit.
4. Kryerja e umres.
5. Larja e borxhit.
Për këto gjëra përfiton i vdekuri.
Muhamedi, alejhi selam, ka thënë:
إذا مات ابن آدم انقطع عمله إلا من ثلاث: صدقة جارية، أو علم ينتفع به، أو ولد صالح يدعوا له.
”Nëse vdes i biri Ademit, i ndërprehen të gjitha veprat e tij, përpos tre prej tyre:
lëmosha rrjedhëse, dituria përmes të cilês përfitojnë të tjerë dhe lënia e ndonjë pasardhësi të hajrit(të dobishëm) i cili lutet për të.”
(Muslimi(1231) nga hadithi i Ebu Hurejres radijAllahu anhu).
Allahu i Madhëuar, thotë:
وَالَّذِينَ جَاءُوا مِنْ بَعْدِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونَا بِالْإِيمَانِ وَلَا تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنَا غِلًّا لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّكَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ.
“Edhe ata që vijnë pas tyre( pas sahabëve) – thonë:
“O Zoti ynë, falna neve dhe vëllezërit tanë, të cilët kanë besuar para nesh dhe mos lejo që në zemrat tona të ketë asnjë të keqe ndaj besimtarëve;
O Zoti ynë, Ti je, me të vërtetë, i mirë dhe mëshirues!”
(El Hashër: 10).
Allahu i madhëruar i lavdëroi ata që bëjnë dua për ata që kanë besuar dhe kanë vdekur me iman, dhe kjo njëherit aludon legjimitetin e duasë për të vdekurit e muslimanëve, duaja dhe sadakaja pra i bêjnê dobi të vdekurëve musliman, duke u bazuar në hadithin dhe ajetin e lartëpërmendur.
Themi se:
Ti që po don me i këndu të vdekurit hatme dhe i dhuron para atij që e lexon hatmen për të vdekurin, më së miri merri ato para dhe dhuroi sadaka me nijet për të vdekurin, që të përfitosh ti dhe i vdekuri, e themi një gjë të tillë që të largohesh nga dyshimi dhe ruana Zot nga rënia në bidat.
وقد ثبت في الصحيح أن رجلا جاء إلى النبي صلى الله عليه وسلم فقال: يارسول الله، إن أمي ماتت ولم توص، وأظنها لو تكلمت لتصدقت، أفلها أجر إن تصدقت عنها ؟
قال النبي صلى الله عليه وسلم: نعم.
Erdhi një njeri tek Pejgamberi alejhi selam dhe i tha:
O i dërguar i Allahut, nëna ime ka vdekur dhe nuk ka lënë ndonjë porosi, mendoj se po t’i mundësohej do të më porosiste për dhënie sadaka (lëmoshë), a merrë nëna pasi ka vdekur tashmë shpërblim nëse un dhuroj për të sadaka?
Pejgamberi alejhi selam i tha:
Po.”
(Buhariu(1388), Muslimi(1003), nga hadithi i Aishes radijAllahu anha).
I dërguari Allahu na bëri me dije se lëmosha i bënë dobi të vdekurit, njashtu haxhi, umreja, larja e borxhit, për të gjitha këto që u cekën kanë ardhur hadithe (argumente nga suneti).
Mirëpo, leximi i Kur’anit për të vdekurit, dhurimi (sevapi) i leximit të Kur’anit pêr të vdekurin, hedije (dhuratë) për të vdekurin leximi i Kur’anit, agjërimi nafile për të vdekurin, të gjitha këto nuk i shkojnë të vdekurit, sepse nuk kanë bazë (argument) të shëndoshë dhe janë jo legjitime në islam.
Burimi: Mexhmu’u Fetaua ue mekalat muteneuiah:( 9/136-141).
Shejh Abdulaziz Ibn Bazi, rahimehullah.
Nga arabishtja: Suad Shabani
